Tá rochtain á dhiúltú ag roinnt údarás áitiúil do theaghlaigh agus do dhaoine aonair a bhfuil géarghá acu le cóiríocht éigeandála do dhaoine gan dídean, rud a fhágann go bhfuil fíor-mhéid na heaspa dídine á cheilt, de réir Ionad Acmhainní Dlí na Trócaire.
De réir a thuarascáil bhliantúil is déanaí, níl roinnt údarás áitiúil ag ligean do dhaoine rochtain a fháil ar chóiríocht éigeandála, ag cur brú orthu dul ag scimeáil ar an tolg, gan dídean i bhfolach agus, ag codladh amuigh, i gcás roinnt daoine.
Theip ar roinnt údarás na buncheanglais dhlíthiúla a chomhlíonadh, amhail gan cúiseanna i scríbhinn a thabhairt do chinneadh in 2023.
Is ionad dlí neamhspleách agus carthanas cláraithe é Ionad Acmhainní Dlí na Trócaire (MLRC).
Soláthraíonn foireann de thriúr aturnaetha comhairle dlí saor in aisce agus ionadaíocht do dhaoine atá gan dídean nó atá i mbaol a bheith gan dídean.
Thaifead sé méadú 30% ar ghlaonna gutháin ó dhaoine a bhí ag lorg cabhrach in 2023, le 2,740 glao faighte agus 758 iarratas nua ar chúnamh dlíthiúil.
Fuair baill foirne ar an líne tosaigh go raibh “neamh-chomhsheasmhacht” ann nuair a cuireadh dlíthe i bhfeidhm agus in amanna, nuair ba chosúil gur “neamhaird” a rinneadh orthu.
Tháinig ardú 157% san ionad anuraidh ar fhiosrúcháin maidir le cóiríocht éigeandála.
Deir an tuarascáil go bhfuil “tuairiscí scanrúla” tugtha faoi theaghlaigh atá i mbaol nó atá ag fulaingt gan dídean faoi láthair. Go háirithe, bhain breis is 50% de na cásanna seo le foréigean teaghlaigh.
Bhí go leor cásanna a bhain le riochtaí i gcóiríocht éigeandála nasctha freisin le daoine aonair a raibh fadhbanna sláinte, andúile nó míchumais acu, rud a léirigh neamhdhóthanacht na cóiríochta éigeandála dóibh siúd a bhfuil sainriachtanais sláinte nó míchumais acu.
Dúirt Aturnae an MLRC Adam Boyle go leanann a chuid cliant ar aghaidh ag tabhairt aghaidh ar bhacainní suntasacha ó thaobh rochtain a fháil ar chóiríocht éigeandála agus go gcaitear go leor acu in ainneoin na critéir riachtanacha a chomhlíonadh, go minic gan aon mhíniú soiléir.
“Fágann cur i bhfeidhm neamh-chomhsheasmhach na rialacha daoine aonair leochaileacha cheana féin i mbaol níos mó codlata amuigh nó staideanna maireachtála neamhbhuana. Níor cheart go mbeadh ar dhaoine aturnaetha a fhostú chun rochtain a fháil ar chóiríocht éigeandála do dhaoine gan dídean,” a dúirt sé.
Tugann an tuarascáil faoi deara freisin go raibh breis agus leath de chliaint MLRC lonnaithe lasmuigh de Bhaile Átha Cliath den chéad uair, rud a léiríonn a raon méadaitheach náisiúnta agus na leibhéil ardaithe d’easpa dídine faoin tuath.
Léirigh cásobair ó na réimsí seo “drochchinnteoireacht riaracháin ag údaráis áitiúla” le neamhréireachtaí ina dtuairisciú easpa dídine.
Fuair siad amach go raibh tearcthuairisciú á dhéanamh ag údaráis áirithe ar fhigiúirí oifigiúla in ainneoin an mhéadaithe a bhí le sonrú ar chodladh amuigh i mbailte tuaithe.
