D’iarr an Chomhairle Chomhairleach um Athrú Aeráide ar an Rialtas tacú go práinneach le bearta feirmeoireachta cost-éifeachtúla a ghlacadh agus a dhreasú go práinneach chun astuithe talmhaíochta a laghdú.
Tá sé ag iarraidh freisin ar an Rialtas, ar mhiondíoltóirí agus ar eagraíochtaí tomhaltóirí tionscnamh faisnéise a sheoladh chun aistriú chuig aistí bia níos inbhuanaithe a chur chun cinn lena n-íosfaí níos lú feola.
Is í earnáil na talmhaíochta an fhoinse aonair is mó d’astaíochtaí gás ceaptha teasa sa tír, ag déanamh suas níos mó ná trian.
Is iad na hastuithe seo den chuid is mó meatán ó bheostoc agus ocsaíd nítriúil mar gheall ar úsáid leasacháin nítrigine agus bainistíocht aoiligh.
Tháinig laghdú 4.6% ar na hastuithe sin anuraidh mar gheall ar laghdú géar ar úsáid leasacháin nítrigine.
Mar sin féin, tá an earnáil fós i bhfad chun a sprioc atá ceangailteach ó thaobh dlí de laghdú 25% ar astuithe a bhaint amach faoi 2030.
Dúirt an mionscrúdú seo ar thalmhaíocht a foilsíodh inniu go bhfuil sé práinneach anois go ndéanann an Rialtas i bhfad níos mó chun na hathruithe ar chleachtais feirmeoireachta agus ar bhainistiú talún a theastaíonn ó ghníomhaíocht aeráide a spreagadh.
Dúirt Cathaoirleach na Comhairle Comhairleach um Athrú Aeráide, Marie Donnelly, go gcaithfidh an Rialtas na deiseanna a chur in iúl agus bearta cruthaithe a dhreasú d'fheirmeoirí, do sholáthraithe agus don tionscal i gcoitinne.
De réir na comhairle, i measc cuid de na príomhréimsí ina bhfuil gá le breis dreasachtaí ón Rialtas tá rolladh amach luathaithe leasacháin úiré faoi chosaint, glacadh méadaithe meatáin ag laghdú breiseáin bheatha agus aoiligh agus ag cinntiú go mbaineann beostoc an meáchan spriocdhírithe amach lena mharú ag aois níos óige.
Tá siad ag iarraidh freisin ar mhonarchana feola na híocaíochtaí bónais a thugann siad d’fheirmeoirí a choigeartú chun a chinntiú go gcríochnaítear beostoc ag aois níos luaithe.
Tharraing an Chomhairle aird freisin ar an gcomhdhearcadh eolaíoch idirnáisiúnta gur féidir laghdú suntasach a dhéanamh ar astuithe gáis cheaptha teasa dhomhanda trí aistriú chuig aiste bia sláintiúil inbhuanaithe ina bhfuil níos lú feola, siúcra, salainn agus saille.
Tá sé ag iarraidh ar an Rialtas, ar mhiondíoltóirí agus ar eagraíochtaí tomhaltóirí tionscnamh faisnéise a sheoladh le chéile chun daoine a chumasú aistriú go dtí an rud a deir sé a bheadh ina roghanna aiste bia ar chostas íseal, sláintiúil agus inbhuanaithe.
In áiteanna eile molann an t-athbhreithniú earnála an tacaíocht airgeadais agus na dreasachtaí chun feirmeoireacht orgánach a spreagadh.
Tá méadú faoi thrí tagtha ar an limistéar atá á fheirmeoireacht go horgánach in Éirinn de bhun tacaíochtaí airgeadais feabhsaithe ó 2021 i leith, agus tá thart ar 5,000 feirmeoir rannpháirteach anois sa scéim feirmeoireachta orgánaí.
Mar sin féin, dúirt sé go raibh gá le breis dreasachtaí agus tacaíochtaí chun cleachtais bhainistíochta talún a fheabhsú ar fud na n-úsáidí talún go léir chun athléimneacht i leith tionchair an athraithe aeráide a fheabhsú agus chun bithéagsúlacht a fheabhsú le bearta ar nós bainistiú maoschlár, báinseacha measctha, agus fálta sceach agus síneadh coillearnaí.
Idir an dá linn chuir an chomhairle in iúl gur “fíor-imní” a bhí uirthi faoin earnáil foraoiseachta.
Dúirt sé go bhfuil foraoisí ag éirí mar fhoinse astuithe gáis cheaptha teasa in Éirinn seachas doirteal carbóin.
Is é is cúis leis seo ná go bhfuil cuid mhór den eastát foraoise náisiúnta ag druidim le haois bainte, agus níor leor na rátaí foraoisithe chun baint an charbóin stóráilte a chothromú.
D'iarr an chomhairle ar an Rialtas dul i dteagmháil go práinneach le húinéirí talún agus le pobail chun aird a tharraingt ar na deiseanna airgeadais agus an ról ríthábhachtach atá ag foraoiseacht maidir le spriocanna aeráide agus bithéagsúlachta a bhaint amach agus treoir fheabhsaithe a sholáthar ar an gClár Foraoiseachta.
