Beidh Thomas McCann ar an gcéad duine den Lucht Siúil in Éirinn a bhain céim PhD amach, nuair a bhronnfar é ag searmanas in Ollscoil Mhá Nuad tráthnóna inniu.
Gheobhaidh cúigear mac léinn fochéime den Lucht Siúil a gcéimeanna Baitsiléir Eolaíochta Sóisialta, Pobail agus Obair Óige freisin.
Tá an Dr McCann ina Stiúrthóir ar Sheirbhís Chomhairleoireachta an Lucht Siúil agus ina abhcóide don Lucht Siúil le fada an lá, a bhí páirteach in abhcóideacht ar son a phobail ó na 1980idí.
Dhírigh a PhD ar obair phobail laistigh den Lucht Siúil agus streachailt an Lucht Siúil ar son cearta daonna in Éirinn.
Ag labhairt dó ar Morning Ireland ar RTÉ, dúirt an Dr McCann go bhfuil roinnt dúshlán roimh an Lucht Siúil dul i mbun oideachais go dtí an leibhéal seo.
Dúirt sé go gcuimsíonn dúshláin dá leithéid an míbhuntáiste oideachasúil ó aois an-óg, ag cur leis gur fhág sé an scoil sula raibh sé 12 bliana d’aois, cosúil le go leor den Lucht Siúil.
Is saincheisteanna iad an t-eisiamh agus an ciníochas atá os comhair an Lucht Siúil freisin.
“Is beag an t-ionchas a bhí sa chóras oideachais don Lucht Siúil go rachfaidís ar aghaidh, agus go háirithe do mo ghlúin féin, agus go deimhin i gcásanna áirithe go fóill, go n-imeoidh siad ar aghaidh agus go ndéanfaidh siad rud éigin… ní raibh aon ag súil leo san oideachas ,” a dúirt sé.
Dúirt sé go raibh tionchar ag an mbochtaineacht mar gheall ar dhífhostaíocht ard i measc an Lucht Siúil go bhfuil sé an-deacair dóibh na hacmhainní a fháil chun dul chuig an gcoláiste.
Ach, a dúirt sé, tá go leor den Lucht Siúil imithe ar an gcoláiste mar mhic léinn lánfhásta ar bhonn páirtaimseartha.
Dúirt sé go bhfuil “athruithe agus níos mó deiseanna do dhaoine aonair ag teacht isteach”, ach “ar an talamh níl aon athrú mór tagtha ar chúrsaí”.
Dúirt an Dr McCann gurbh é cuspóir a thaighde ná scéal na streachailtí a bhaineann le cearta daonna an Lucht Siúil a insint, ach gur aistear pearsanta a bhí ann freisin.
Dúirt sé: “Mar sin, theastaigh uaim an scéal a insint ó pheirspictíocht an Lucht Siúil agus ó pheirspictíocht oibre pobail agus ó oibrithe pobail a bhí páirteach sa streachailt.
“Agus ansin féach ar chuid de na tiománaithe a bhaineann le ciníochas in aghaidh an Lucht Siúil mar tá a fhios againn go dtugann an Lucht Siúil aghaidh ar chiníochas sistéamach agus struchtúrach agus go deimhin ar chiníochas aonair.
“Agus ceann de na rudaí a sheas amach go cinnte i mo thráchtas ná go bhfuil sé sin tiomáinte ag idé-eolaíocht lárnach.
“Agus is é an rud atá i gceist agam leis sin ná go gcreidtear go bhfuil an cultúr socraithe níos fearr agus go bhfeictear go bhfuil cultúr an Lucht Siúil níos lú.”
