Chaith an Roinn Oideachais €282 milliún anuraidh ar lóistín modúlach a cheannach, a chuala coiste Oireachtais.
Ar leithligh, le trí bliana anuas, chaith an Roinn €113m ag tógáil tithe réamhdhéanta ar cíos, dúradh leis an gCoiste um Chuntais Phoiblí (PAC).
Dúirt Ard-Rúnaí na Roinne Oideachais Bernie McNally go mbíonn “cóiríocht shealadach ag teastáil uaireanta” chun freastal ar riachtanais na mac léinn, rud a fhágann go bhfuil tithe réamhdhéanta ar cíos.
Dúirt sí, áfach, go bhfuil “spreagadh go hidirnáisiúnta” le foirgnimh mhodúlacha a úsáid mar “chóiríocht bhuan”.
Is “réiteach láidir, láidir, buan” é úsáid na n-aonad modúlach a fuair “aiseolas an-dearfach”, a dúirt ceannasaí Aonad Pleanála agus Tógála na roinne Hubert Loftus.
D'áitigh Ms McNally: “Bímid i gcónaí ag féachaint ar an mbeart is inbhuanaithe agus is féidir agus an beart is cost-éifeachtaí agus is féidir.”
Thug sí le fios gurbh é an costas a bhain le tithe réamhdhéanta a fháil ar cíos in 2021 ná €29m, ag ardú go mór go €41m in 2022 agus suas arís go €43m anuraidh, rud a thug an costas iomlán cíosa do na blianta sin go dtí €113m.
Le linn na tréimhse sin, bhí “méadú ollmhór ar an déimeagrafaic”, a dúirt sí le TD de chuid Shinn Féin John Brady agus go raibh ar an Roinn “freagra a thabhairt don Úcráin, do riachtanais speisialta oideachais, agus don spíc atá feicthe againn i ndéimeagrafaic”.
“Tá teip i ndáiríre anseo pleanáil i gceart,” a dúirt an tUasal Brady, ag spreagadh Ms McNally “easaontú le meas”.
Luaigh sí “beagnach milliún leanbh agus duine óg sa chóras ag aon am amháin”.
Tá idir 120,000 agus 130,000 ag dul isteach sa bhunscoil ó ranganna na naíonán gach bliain, agus tá “an chuid is mó, mór, mór” acu “ag fáil áit scoile, toisc go bhfuilimid ag pleanáil blianta amach”.
Caitheann an Roinn beagnach an cúigiú cuid dá buiséad cóiríochta ar aonaid mhodúlacha a cheannach, a léirigh Ms McNally.
Dúirt an tUasal Brady go raibh na haonaid mhodúlacha á gcur “ar thalamh nach bhfuil faoi úinéireacht na Roinne”, a chaithfear a ligean ar cíos agus mar sin “sealadach ó nádúr”.
“I bhformhór na gcásanna, is le pátrúin é, níl muid ag íoc cíosa air,” d’fhreagair Ms McNally.
Dúirt sí go raibh “mórchuid oibre” déanta chun líon na dtithe réamhdhéanta atá á ligean ar cíos ag an Roinn a laghdú, go háirithe iad siúd atá á n-úsáid san fhadtéarma.
I mí Feabhra 2021, bhí 396 réamhdhéanta ar cíos ar feadh níos mó ná cúig bliana.
Faoin mhí seo caite, bhí na cíosanna fadtéarmacha sin tite go 219.
“Tá éad ar fud an domhain ar chaighdeán an chórais oideachais in Éirinn,” a dúirt Ms McNally, ag cur leis go bhfuil “sonraí crua” mar thaca le hardchaighdeán oideachais na hÉireann.
